लोकशाहीसाठी अथक लढा, ट्रम्प यांचा अपेक्षाभंग
स्टॉकहोम : वृत्तसंस्था
व्हेनेझुएलातील लोकशाही पुनर्संचयित करण्यासाठी अथक, शांततापूर्ण लढ्यासाठी व्हेनेझुएलाच्या विरोधी पक्षनेत्या मारिया कोरिना मचाडो यांना २०२५ चा नोबेल शांतता पुरस्कार जाहीर करण्यात आला. २ दशकांहून अधिक काळ मचाडो धाडस आणि दृढनिश्चयाचे प्रतीक आहेत. त्यांनी अहिंसक मार्गांनी हुकूमशाही राजवटीला आव्हान दिले. २००२ मध्ये त्यांनी सुमाते ही एक नागरी संघटना स्थापन केली, जी निवडणूक पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी आणि मुक्त आणि निष्पक्ष निवडणुकांमध्ये नागरिकांच्या सहभागाला प्रोत्साहन देण्यासाठी समर्पित आहे. त्यांच्या अथक प्रयत्नांमुळे लोकशाहीचे रक्षक म्हणून आंतरराष्ट्रीय मान्यता मिळाली.
व्हेनेझुएलामध्ये लोकशाही हक्कांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि हुकूमशाहीतून लोकशाहीकडे शांततापूर्ण संक्रमण साध्य करण्यासाठी त्यांनी २० वर्षे अथक संघर्ष केला. जगभरात हुकूमशाही वाढत असताना मारिया मचाडोंसारख्या लोकांचे धाडस आशेला प्रेरित करते, असे नोबेल समितीने म्हटले आहे. मचाडो यांचा प्रवास वैयक्तिक आणि राजकीय संघर्षांनी भरलेला आहे.
मचाडो यांनी २०१२ मध्ये तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष ुगो चावेझ यांच्या ९ तासांच्या भाषणात व्यत्यय आणून त्यांनी त्यांच्यावर भ्रष्टाचाराचा आरोप केला आणि न्यायाची मागणी केली. त्यावेळी त्यांना घराघरात प्रसिद्धी मिळाली. पण त्यांना लक्ष्यदेखील केले. राष्ट्राध्यक्ष निकोलस मादुरो यांच्या काळात त्यांना छळ, धमक्या, निवडणुकीतून अपात्र ठरवणे आणि त्यांच्या चळवळीला शांत करण्याचे वारंवार प्रयत्न झाले. समर्थकांना अटक आणि सतत पाळत ठेवूनही मचाडो यांनी व्हेनेझुएलामध्ये राहण्याचा निर्णय घेतला. स्वातंत्र्य आणि न्यायासाठीची मोहीम सुरू ठेवली.
१९९२ मध्ये अटेनिया
फाऊंडेशनची स्थापना
मारिया कोरिना मचाडो व्हेनेझुएलाच्या अभियंता, सामाजिक कार्यकर्त्या आणि प्रख्यात राजकारणी आहेत. त्यांनी अभियांत्रिकी आणि वित्त शिक्षण घेतले आणि व्यावसायिक कारकिर्दीला सुरुवात केली. त्यानंतर त्यांनी सेवेसाठी समाजसेवा आणि राजकारण निवडले. मारिया कोरिना मचाडो यांनी १९९२ मध्ये अटेनिया फाउंडेशनची स्थापना केली. ही संस्था कराकसमधील बेघर आणि गरजू मुलांच्या शिक्षण आणि कल्याणासाठी काम करते. या फाउंडेशनद्वारे त्यांनी सामाजिक सुधारणांमध्ये आपला ठसा उमटवला.
सुमाते संघटना स्थापन
२००२ मध्ये सुमाते या संघटनेची सहस्थापना केली, जी मुक्त आणि निष्पक्ष निवडणुकांसाठी काम करते. ही संस्था मतदारांना प्रशिक्षण देते आणि निवडणूक प्रक्रियेवर लक्ष ठेवते. २०१० मध्ये जेव्हा त्या व्हेनेझुएलाच्या राष्ट्रीय सभेत विक्रमी बहुमताने निवडून आल्या, तेव्हा त्यांची लोकप्रियता वाढली. तथापि, २०१४ मध्ये सरकारने लोकशाही आणि स्वातंत्र्याचे समर्थन केल्याबद्दल त्यांना पदावरून हटविले. त्यामुळे त्या देशात आणि जगभरात लोकशाहीचे प्रतीक बनल्या.
व्हेंटे व्हेनेझुएला आणि विरोधी एकता
मारिया कोरिना मचाडो या व्हेंटे व्हेनेझुएला नावाच्या विरोधी पक्षाच्या प्रमुख नेत्या आहेत. २०१७ मध्ये सोया व्हेनेझुएला युती स्थापन करण्यास मदत केली. ज्याचा उद्देश सर्व लोकशाही समर्थक गटांना एकत्र करणे आणि राजकीय बदलासाठी काम करणे आहे. २०२३ मध्ये राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत उमेदवारी जाहीर केली, परंतु सरकारने निवडणूक लढवण्यापासून रोखले.
नोबेल समितीकडून सन्मान
नोबेल समितीने म्हटले की, मारिया कोरिना मचाडो यांनी लोकशाही म्हणजे केवळ मतदानाचा अधिकार नाही तर स्वातंत्र्य आणि सत्याचे रक्षण करण्याचा एक सततचा संकल्प असल्याचे दाखवून दिले. समितीने मान्य केले की, मचाडो यांनी व्हेनेझुएलामध्ये अहिंसक चळवळ आणि संवादाची संस्कृती वाढवली. त्यांच्या वचनबद्धतेमुळे लॅटिन अमेरिकेत लोकशाहीसाठी नवीन आशा निर्माण झाली.
